Bioavailability is de fraction van een toegediende dosis die uiteindelijk in actieve vorm de systemische circulatie bereikt. Het beschrijft de reis van het verbinding vanaf toediening via vrijlating, oplossen, opname, metabolisme en distributie naar de weefsels waar het kan werken. In farmacokinetiek en formulatiescience wordt bioavailability vaak vergeleken tussen verschillende toedieningsroutes, waarbij een intraveneuze dosis dient als referentiepunt dat absorptiebarières omzeilt, terwijl andere routes variërende niveaus van bioavailability tonen afhankelijk van de barrières die onderweg worden overwonnen. Verschillende factoren beïnvloeden bioavailability. Chemische eigenschappen zoals oplosbaarheid, permeabiliteit, molecuulgewicht en chemische stabiliteit bepalen hoe gemakkelijk een molecule oplost en door membranen gaat. Formulatiekeuzes—zoals deeltjesgrootte, vaste stofvorm, hulpstoffen en afleveringssystemen—kunnen de oplossingssnelheid en bescherming tegen afbraak aanpassen. Fisiologische omstandigheden, waaronder de pH op de absorptielocatie, doorlooptijd door het maagdarmkanaal en regionale bloedstroom, beïnvloeden ook hoeveel van een dosis biobeschikbaar wordt. First-pass metabolisme, vooral bij bepaalde routes, kan de systemische blootstelling verder verminderen voordat het verbinding de circulatie bereikt. Praktische tips om bioavailability te bestuderen en te optimaliseren in onderzoeks- of ontwikkelingscontexten omvatten het kiezen van een geschikte toedieningsroute en het overwegen van formulatiestrategieën die de oplossing en stabiliteit moduleren. Technieken zoals het verkleinen van deeltjesgrootte, het onderzoeken van zoutvormen of polymorfen om de oplosbaarheid te beïnvloeden, en het gebruik van dragersystemen of oplosmiddelverruimers zijn gangbare benaderingen om de bioavailability-profiel te vormen. In vitro oplossingsproeven en farmacokinetische modellering bieden tools om te voorspellen hoe formulatiewijzigingen of routekeuzes de fractie die in vivo biobeschikbaar wordt, kunnen beïnvloeden. Om de bioavailability te kwantificeren, vergelijken wetenschappers de systemische blootstelling na niet-intravenieuze toediening met blootstelling na een intraveneuze referentie, doorgaans door de verhouding van het gebied onder de concentratie-tijd curve (AUC) te rapporteren. Deze maatregel benadrukt waarom dezelfde nominale dosis verschillende systemische niveaus kan opleveren, afhankelijk van formulering en route. Het begrijpen van bioavailability vereist de integratie van chemie, formulatiescience en fysiologie om het pad van toediening naar de systemische circulatie in kaart te brengen.
